NAMES

These pages explain the systems used by IdEnt to present the exonyms and endonyms in Dutch. They are therefore put in that language.

Exoniemen

Voor Nederlandse exoniemen gebruikt IdEnt de lijst Buitenlandse aardrijkskundige namen van de Nederlandse Taalunie uit 2020: zie <https://namen.taalunie.org/buitenlandse-aardrijkskundige-namen-het-nederlands> .

Slechts in enkele gevallen wordt afgeweken van die lijst (bijv. Samenland i.p.v. Lapland): steeds wordt de reden voor de afwijking verantwoord (en de varianten eveneens in het lemma opgenomen). Wanneer er gekozen moet worden tussen een Vlaamse en een Nederlandse variant (bijv. Slovakije of Slowakije) wordt steeds de Vlaamse variant genomen (met vermelding van de naam gebruikt in Nederland). Wanneer er keuze is tussen twee gelijkwaardige termen, wordt voor de Nederlandstalige versie geopteerd (bijv. Zevenbergen i.p.v. Transsylvanië; uiteraard kan ook op de tweede term gezocht worden). Indien dat criterium niet kan toegepast worden, wordt de versie gekozen die het dichtst aansluit bij de naam in de oorspronkelijke taal (bijv. Arkadië i.p.v. Arcadië; uiteraard ook hier wordt de variant in het lemma opgenomen).

Voor de (talrijke) namen die niet in de Taalunie-lijst staan, werden zoveel mogelijk de door de Taalunie algemene aanbevolen principes toegepast (zie Buitenlandse aardrijkskundige namen, 2017: verantwoording). Voor het afleiding-achtervoegsel bij de namen van volkeren werden echter wel consequent de beginselen van de Nederlandse woordvorming gevolgd: d.w.z. -aan, -ees, -er en niét -i: dus Samen in plaats van Sami. Ook werden de belangrijkste encyclopedieën en atlassen geraadpleegd: bij ontbrekende eenvormigheid werd de meest voorkomende spelling gebruikt.

Verouderde c.q. zelden gebruikte vormen werden door de hedendaagse vorm vervangen (bijv. Kornsen door Cornish), maar worden wel uiteraard verder in het lemma vermeld.

De Nederlandse vertaling van diakritische tekens (bijv. Čakavica > Tsjakavisch) en van ongebruikelijke letters (bijvoorbeeld de IJslandse ∂) geldt uiteraard ook hier.

Endoniemen

Indien er geen exoniem bestaat in het Nederlands, werden voor de transliteratie van endoniemen uit niet-Latijnse alfabetten naar het Nederlands de omzettingssystemen van de Nederlandse Taalunie gehanteerd (cf. de lijst in Voor de schrijfwijze der endoniemen gehanteerde omzettingssystemen: https://namen.taalunie.org/verantwoording#omzettingssystemen ).

Voor niet-Latijnse alfabetten die (nog) niet opgenomen in de lijst (bijv. het Georgisch alfabet) werd telkens een internationaal transliteratie-systeem gekozen uit de standaarden goedgekeurd door de United Nations Group of Experts on the Standardization of Geographical Names.

In beide gevallen en bij Latijnse alfabetten niet in het Nederlandse aanwezige letters en diakritische tekens, verloopt de transliteratie naar het Nederlands als volgt:

Georgisch: ISO 9:984 ?

Noors: de letters æ, ø, å worden overgenomen, net als de Noorse alfabetische rangschikking van die letters, d.w.z. (wanneer beginletter) achteraan het alfabet (in die volgorde)

Tsjechisch: č > tsj

Zweeds: de tekens å, ä, ö worden overgenomen, net als de Zweedse alfabetische rangschikking van die letters, d.w.z. (wanneer beginletter) achteraan het alfabet (in die volgorde)

LEESWIJZER

Schrijfwijze

Buitenlandse aardrijkskundige namen

<https://namen.taalunie.org/buitenlandse-aardrijkskundige-namen-het-nederlands>

[accessed 20250301]

Opgesteld door de Nederlandse Taalunie. Voortzetting van o.a.: Buitenlandse aardrijkskundige namen in het Nederlands. Namen van landen met opgave van de daarbij behorende bijvoeglijke naamwoorden en inwoneraanduidingen, namen van hoofdsteden, alsmede de Nederlandse vormen van namen van belangrijke steden, regio's en andere geografische entiteiten in het buitenland, Den Haag, 1996 (Voorzetten 50), alsook van: Lijst van landnamen. Namen van landen, alsmede opgave van de daarbij horende bijvoeglijke naamwoorden en inwoneraanduidingen en van de namen van de hoofdsteden. Officiële schrijfwijze voor het Nederlandse taalgebied, 's-Gravenhage, 1993 (Werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen: Voorzetten 41), en van: Lijst van Landnamen. Namen van landen, de daarbij behorende bijvoeglijke naamwoorden, inwoners, en hoofdsteden. Antwerpen, 1989 (Werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen).

Van der Sijs (N.) Een handboek voor de spelling en transcriptie van vreemde namen, in: A. Quak & T. Schoonheim (red.), Gehugdic sis samnungun thinro. Liber amicorum Willy Pijnenburg, Groningen, 2005, 329-341.

https://www.academia.edu/5169851/Een_handboek_voor_de_spelling_en_transcriptie_van_vreemde_namen

Van Groesen (J.) & Verheewen (G.), Wijzer van geografische namen, Den Haag, 2002

Uitbreiding van Voorzetten50. Met de endoniemen als uitgangspunt (maar toch ook vermelding van alle exoniemen) en door de Verenigde Naties en de staten zelf aanbevolen transcriptie-systemen.

Röst (L.C.M.) red., Groot lexicon van eigennamen. De spelling en identificatie van 50.000 namen, Amsterdam, 1998 (Kramers Lexicon)

Sanders (E.), Kenia of Kenya? Spelling aardrijkskundige namen, in: Taalschrift (Nederlandse Taalunie), 3, 1996, 7-10.

Schrijfwijze van buitenlandse plaatsnamen, 's-Gravenhage, 1987

Van het Algemeen Nederlands Persbureau.

Lijst van Landennamen. Samengesteld door de Commissie voor de Spelling van Buitenlandse Aardrijkskundige Namen. 's Gravenhage, 1980

Smedts (W.), Adjectivering en appelativering van toponiemen. Een synchronisch-descriptieve studie. Leuven, 1972 (onuitgegeven licentiaatsthesis K.U.L.)

Oorsprong

Reinsma (R.), Van hier tot Tokio. Hoe zijn aardrijkskundige namen ontstaan?, Den Haag, 2006

Pauwels (J.), Een geschiedenis van namen van landen en volkeren, EPO, 2006